Xocalı faciəsi haqqında hazır inşa

Xocalı faciəsi haqqında hazır inşa

         O, vahiməli və faciəli gündən bizi 15 il ayırır. 1992-ci ildə biz ya balaca idik və yaxud da hələ dünyada yox idik. Lakin o dəhşətli günlərin bəzi kadrları qorunub saxlanılmış və onlara baxdıqda insanın tükləri biz-biz olur.

        1992-ci ildə fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə erməni hərbi birləşmələri, o zaman Xankəndində dislokasiya edilmiş rusların 366-cı alayının köməyi ilə Xocalı şəhərini vandalcasına işğal etdilər.
        Fevralın 25-i şəhər güclü artilleriya atəşinə məruz qaldı. Aeroport və yaşayış evlərinin bir çoxu dağıdıldı. Şəhəri müdafiə edən əsgərlər bəzən hər ev uğrunda mübarizə aparırdılar. Yaraqlılar zirehli texnikanın köməyi ilə dinc əhalini gülləbaran edirdilər. Bəzilərini tək-tək, bəzilərini isə ailəliklə birgə güllələyirlər. Mərhum jurnalist Çingiz Mustafayevin Xocalı qırğınından sonra çəkdiyi kadrlarda uşaqlara edilən misilsiz cəlladlıqları görmək olur. Qulaqları, gözləri çıxarılmış, tükü ilə birlikdə soyulmuş baş dərisi görsənir. Bu insanların yeganə günahı o idi ki, onlar azərbaycanlı idilər.
        Həqiqətən də, Azərbaycan tarixinin ən qara səhifələrindən biri - Xocalı qırğınıdır. Deyirlər ki, zaman bütün dərdləri sağaldır. Illər keçir, lakin Xocalı qırğının acı yaraları sağalmır ki, sağalmır. Və sağalmayacaq da! Çünki hər hansı özünə hörmət edən millət, belə dəhşətli qırğını unutmamalıdır. Və tezliklə, bizim şanlı ordumuz Qarabağı, o cümlədən Xocalını mənfur erməni yaraqlılarından təmizləyib, vətənimizdə sülhu bərqərar edəcəkdir.

Xocalı faciəsini unutmuruq

 Xocalı faciəsini unutmuruq - hazır inşa

        26 fevral 1992-ci il. Quşbaşı qar yağan sərt qış gecəsi. O gecə dəhşət yaşadı Xocalı. Elə bir dəhşət ki, hələ yer üzü belə müsibət, belə vəhşilik görməmişdi. Evlərə-eşiklərə od vuruldu, torpaq qana qərq edildi o gecə. Düşmən rəhm diləyən qocaya, xəstəyə, qadına aman vermədi. Uşaqlar valideynlərinin gözləri qarşısında xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirildilər. Xocalının neçə-neçə qeyrətli oğulu erməni dığalarının qəbirləri üstündə qurbanlıq kəsildilər. Qız-gəlinlər əsir alındılar. Aramsız güllə yağışından qurtulub ayağıyalın, başıaçıq halda meşələrə, dağlara üz tutanların çoxusu yolda dondu, qar uçqunlarına düşdü. O gecə hara gedəcəyini, kimdən imdad diləyəcəyini bilməyən uşaqların doğmalarının meyitləri arasında çaşbaş halda vurnuxmalarını, ətrafda nə baş verdiyindən xəbərsiz körpənin gözlərini həyata əbədilik yummuş ananın buz kimi soyuq döşlərini əmməsini göz önünə gətirin...
        Həmin gecə Xocalı sakinlərinin üzləşdikləri müsibətlərin hansı birini deyəsən, hansı birini yazasan? Qələm acizdir bu vəhşilikləri təsvir etməkdə. Şəhərin 800-dən artıq sakininin həyatına son qoyuldu bir gecənin içində. 6 ailə tamam məhv edildi, 1277 nəfər əsir götürüldü, yüzlərcə soydaşımız bu və ya digər dərəcədə bədən xəsarəti aldı. Tarixin hələ indiyədək şahidi olmadığı bu müsibəti ancaq insanlığını, mərhəmət hissini itirən vəhşi ermənilər törədə bilərdilər. Onlar Xankəndində qərar tutmuş keçmiş sovet ordusuna məxsus hərbi hissələrin, ələlxüsus da 366-cı alayın iştirakı ilə dinc insanların üstünə hücum çəkdilər və əslində soyqınm törədərək bir şəhəri yer üzündən tamam sildilər. Ermənilərin Xocalıda törətdikləri vəhşilikləri heç nə ilə müqayisə etmək mümkün deyil. Onlar öz bədnam hərəkətləri ilə tarixdən tanıdığımız ən qəddar hökmdarların zülmkarlığını belə kölgədə qoydular. Bu vəhşiliklər həmişə, hər yerdə özlərini «məzlum, yazıq, türklərin təqiblərinə məruz qalan bir xalq» kimi təqdim edən ermənilərin xislətini, iç üzünü açıb bütün dünyaya göstərdi.
        Ölkəmizin paytaxtı Bakıda Xocaiı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə bir abidə ucalır. Abidə rəmzi məna daşıyır. Burada arzuları gözündə qalan balasını başı üstünə qaldıran ananın fəryadı təsvir olunub. Bu Vətən rəmzi olan ananın öz övladlarına - bizim hamımıza ünvanlanan harayıdır. Ana Vətən narahatdır. Xocalı soyqırımının qisası hələ alınmayıb. Tökülən nahaq qanlar, işğal altında qalan torpaqlarımız, şəhidlərin narahat ruhu intiqam tələb edir. Şair Zəlimxan Yaqub yazır:
 

Töküldülər üstünə quduz kimi, ac kimi,
Şumladılar yer kimi, qırdılar ağac kimi,
Dağıtdılar çöllərə əsir, yalavac kimi,
Səni qaldırammasam başım üstə tac kimi,
Tarixin yaddaşında çətin qalsın,
Ucalım, Xocalım, ay Xocalım.

        Bəli, Xocalı faciəsi bizim hər birimizin qan yaddaşına yazılmalıdır! Həm də təkcə Xocalı faciəsi yox. Ermənilər, xalqımıza qarşı bəd əməllərini tarix boyu təkrarlamışlar. Onların ötən əsrin 1918-1920, 1937-1940, 1948- 1953-cü illərində Bakıda, Şamaxıda, Zəngəzurda törətdikləri kütləvi qırğınlar buna misaldır. Biz tariximizin bu qara səhifələrini heç vaxt yaddan çıxarmamalıyıq. Bilməliyik ki, gözəl Vətənimizə göz dikən. xalqımızın qanına susayan əbədi düşmənimiz var və biz torpağımızı yağmalamağa fürsət gözləyən qarı düşmənin gələcək fitnə-fəsadlarının qarşısını almağa həmişə hazır olmalıyıq. Biz Xocalını, digər itkilərimizi başımız üzərinə qaldırıb elliklə düşmənin üstünə getməliyik. Bu bizim zəfər yürüşümüz olmalıdır!

Xocalı - Bu qan yerdə qalmaz!

 Xocalı-Bu qan yerdə qalmaz! - hazır inşa

        Bu kiçik şəhər Ağdamla Şuşa arasındakı yolda yerləşir. Şəhərin əhalisi 7000 nəfər təşkil edirdi. 1992-ci ilin fevral ayının 26-da silahlanmış erməni yaraqlıları bu şəhəri Yer üzündən sildilər. Xocalı ilə əlaqə gecəkən kəsilmişdi. Düşmən şəhəri atəşə tutmağa başladı. Yanğınlar başladı. Saat səkkizə yaxın şəhər işğal olundu. Şəhərin əhalisi təşviş içində, tələsik müxtəlif istiqamətdə qaçmağa başladı.
        Çoxlu sayda şəhər əhalisi həlak oldu, qalanları isə dağlara qaçdılar. Beləcə, bu şəhər, elan olunmamış Qarabağ müharibəsinin qanlı səhifələrindən birinə çevrildi.
        Növbəti helikopter Xocalının ətrafından həlak olmuş sakinlərin cənazələrini gətirir. Cənazələri daşıyan əsgərlər qırmızı paltarlı qızcığazın meyitini yerdəkilərə ötürərək hönkür-hönkür ağlayırdılar. O, artıq əbədi olaraq yuxuya getmişdir. Cənazələrin arasında gənc ana və əlindəki körpənin meyitləri görsənir. Körpəni süngü ilə öldürmüşdülər. Bu dəhşətli səhnələri seyr etmək çox ağırdır. Artıq saçı ağarmış bir kişi için-için ağlayaraq belə deyir: «Bunlar, faşistlərdən də pisdirlər!». Bu səhnələrin şahidi olanların üzləri qəm və kədərdən qapqara qaralmışdı.
 

Bu dərdə necə dözüm mən, ilahi?
Insanlıqdan kənardı, bu əlbət,
Gizlincə qəm çəkməkdən
Bezdim artıq mən,
Qoy, aşkarca nalə çəkim mən.

        Azərbaycan xalqı öz ərazisində təhqirə məruz qalmışdır. Şəhəri işğal edənlər heç kimə rəhm etmirdilər, nə uşağa, nə qocaya, nə cavana. Qaçaraq canını qurtarmaq istəyənləri isə pulemyot atəşi ilə güllələyir və ya tank altında əzirdilər. Bu cinayəti, yalnız faşistlərin azğınlığı ilə müqayisə etmək olar.
        Yer, göy və ətrafda hər şey anaların nalələrini səsləyərək Xocalı şəhidlərinə sızıldayaraq yas saxlayırdı. Heç, düşmənə bunu bağışlamaq olarmı?!
        Azərbaycan xalqı sülhsevər və qonaqpərvər xalqdır. Bu xalq heç vaxt başqasının malına və qanına göz dikməmiş, axırıncı tikəsi ilə bölüşməyə daim hazır olan bir xalqdır. Azərbaycan xalqı səbirli və ürəyigeniş bir millətdir. O, çox vaxt ona yetirilən xəsarət və əziyyətləri bağışlamışdır. Lakin bu dəhşətli hadisələri bağışlamaq olmaz!!!
        Xaincəsinə, mehriban qonşuluq həyatını pozan, llahi və insani qanunları pozan hər bir kəs qədimdən mövcud olan bir həqiqəti başa düşməlidir: «Qılıncla gələn, elə qılıncla da məhv edilər».
        Yaralı Xocalı hadisəsi, bizim millətin tarixinin ən qara səhifələrini təşkil edir. Uca Allahın köməyi ilə, bu qan yerdə qalmaz!

Xocalı. Qəlbləri dağlamış ağrı

 Xocalı. Qəlbləri dağlamış ağrı - hazır inşa

        Fevral ayının 26-sı, saatın əqrəbləri 17.00-1 göstərir. Bütün ölkə bir dəqiqəlıik sükutla Xocalı şəhidlərini yad edir. Evdə analar bütün işlərini və söhbətlərini dayandırır. Atalar isə işdə öz işlərini dayandırır, uşaqlar isə məhəllədə bütün oyunlarını bir dəqiqəlik təxirə salırlar. Məmləkətin bütün vətəndaşları bu ürək ağrılı dəqiqələri dərin hüznlə yad edir. Hər il fevral ayının 26-sı saat 17.00-da ölkə vətəndaşları bu dəqiqələri sükutla yad edir və gələcəkdə də, inşaallah, edəcəklər.
        O gün erməni faşistləri, balaca şəhərin əhalisinə vəhşicəsinə hücum edərək şəhəri viran etmişlər. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə erməni yaraqlıları Xankəndində yerləşən Rusiyanın 366-cı motoatıcı alayının köməyilə Xocalı şəhərini amansızcasına işğal etmişlər. Xocalı şəhəri Ağdamla Şuşa arasında yerləşən yolda yerləşir və Əsgəranla Xankəndi arasında mühüm obyektlərindən biri sayılırdı.
        Şəhərə hücum çəkən yaraqlılar artilleriyadan istifadə edərək şəhərin evlərini, ictimai-iaşə obyektlərini və aeroportunu dağıtmışlar. Rəhmsiz düşmən, o gün heç kimə rəhm etmirdi. Nə qocaya, nə cavana və nə də südəmər uşağa. Şəhərin əksər evlərinə od vurulmuşdur. Bəzilərinə, elə evin sakinlərini içəridə qıfıllayaraq od vurmuşlar. Şahidlərdən biri olan şəhər sakini deyir ki, neçə il keçməsinə baxmayaraq, o, insan cəsədinin yanmış qoxusunu unuda bilmir.
        Xocalı əhalisinin əksər hissəsi, o qanlı gecə qanlarına qəltan edilmiş, yalnız 1500 nəfər Ağdama gəlib çata bilmişdilər.
        Artıq neçə on illərdir ki, yer üzündə erməni vəhşiliyi və erməni vandallığı öz cinayətlərini davam etdirir. Onların cinayətlərini yalnız faşistlərin cinayətləri ilə müqayisə etmək olar. Xocalı şəhəri bizim millətimizin xatirəsində bir qara yara olaraq qalacaqdır. Qəlbləri damğalamış bu ağrının intiqamı hələ də alınmamışdır. Hər il Xocalı faciəsini yad edən millət, bir daha öz-özünə demək istəyir ki, «Ey millət, bir daha icazə vermə ki, amansız düşmən belə faciə törətsin!». Xocalı faciəsi bizim millətin tarixinin qara səhifəsi olaraq, millətin özünü dərk etməsində xüsusi rol oynayır. Allah Xocalı şəhidlərinə rəhmət eləsin.

Xocalı faciəsinin ağır dərdlərini unutmuruq

 Xocalı faciəsinin ağır dərdlərini unutmuruq - hazır inşa

        Yaddaşsızlıq və genişqəlblilik həmişə Azərbaycan xalqını çətin vəziyyətlərə salmış, çörəyini yeyənlərin nankorluğu və namərdliyi ilə üz-üzə qoymuşdur. Əsrlərdən bəri erməni mənfurlarının başımıza açmadığı oyun qalmadı. 1905-ci ildə də qanlar töküldü. 1918-ci iidə də həmin dəhşətləri yaşadıq. 1988-ci il isə bizə bir daha sübut etdi ki, düşmən elə düşməndir. Dədəmiz Qorqudun dili ilə desək, «Qazı düşmən dost olmaz», ona yalnız layiq olduğu cavabı vermək lazımdır. Xocalı faciəsi isə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri faciələrin ən dəhşətlisi, ən müdhişi idi. Bu, bizim qan yaddaşımıza, qəm yaddaşımıza yazılan bir faciə oldu.
 

Xocalı taleyi uğursuz yazı,
Xalqın öz qanına bulaşmasıdır.
Xocalı dünyanın ən ağır yası,
Bütöv bir millətin ağlaşmasıdır.

        Xocalı faciəsi Varfolomey gecəsindən də dəhşətli, ondan da müdhiş, ağrılı və acılıdır. Xocalının faciə gecəsi elə bir dəhşətli gecədir ki, onu yalnız soyqırım hesab etmək olar. Soyqırım deyirəm ona görə ki, yəni bundan dəhşətlisi yoxdur. Bu dəhşət əliyalın, günahsız camaata qarşı çevrilmişdi. Bu tək Xocalıya qarşı deyil, bütün türk dünyasına qarşı genosid idi. Bu həm də təkcə ermənilərlə bağlı olmayıb, türkçülüyə qarşı bütün ermənipərəst millətlərin birgə marafonu idi.

Xocalı arxadan atılan güllə,
Xocalı xalqının faciəsidir.
Xocalı günahsız soydaşlarımın
Qisas çağırışı, fəryad səsidir.

        1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə erməni qaniçənləri ilə birlikdə keçmiş «şanlı» Sovet Ordusunun 366-cı alayının tankları Xocalıya hücum edərək türk dünyasına qarşı düşmən simalarını bir daha göstərdi. Tarix belə vəhşilik, belə dəhşət görməmişdi. Ermənilər dinc əhalini, gəlini, qızı, qocanı, körpəni gülləyə tutur, qanına qəltan edir, körpə uşaqları süngüləyir, hamilə qadınların qarnını deşir, ən ağlasığmaz vəhşilik və barbarlıqdan çəkinmirdilər. Xocalı faciəsi Azərbaycan xalqının qəlbində ən ağrılı bir göynərti, ən müdhiş bir yaradır. Bu dərd bizi həmişə için-için sızladır və mənfur düşmənə qarşı intiqama səsləyir. Çox keçməyəcək ki, xalqımız bir nəfər kimi ayağa qalxaraq əsarətdə qalmış torpaqlarını azad edəcək, düşməndən bütün faciələrimizin qisasını alacaqdır. Mən buna bütün qəlbimlə inanıram.

Müəllimlik müqəddəs peşədir - hazır inşa

 «Mənə bir hərf öyrədənin köləsi olaram». Bu sözlər Islam dünyasının parlaq simalarından olan Həzrəti Əliyə məxsusdur. Din, əqidə, məslək uğrunda uca şəhidlik zirvəsinə yüksələn Həzrəti Əlinin öyrədənin - müəllimin əməyini belə yüksək dəyərləndirməsinin səbəbini anlamaq üçün ilk növbədə müəllimlik peşəsinin mahiyyətinə nəzər salmaq gərəkdir.

        Dünyada gözəl, nəcib peşələr çoxdur. Həkim insanların sağlamlığının keşiyində dayanır, xəstələrə şəfa verir. Mühəndis fabrik və zavodları işlədir, hündür binalar ucaldır, yollar çəkir, körpülər salır. Kosmonavt fəzanı fəth edir, müxtəlif planetlərin sirlərini öyrənir...
        Fəqət bütün peşələrin fövqündə dayanan müqəddəs bir peşə də var. Bu, müəllimlikdir. Həkim də, mühəndis də, kosmonavt da seçdikləri sənətin sirlərini məhz müəllimdən öyrənirlər. Müəllim elm, bilik xəzinəsinin qapısını insanların üzünə açan bir varlıqdır.

"Deyirəm vətənin bircə qış günü yaxşıdır qürbətin yüz baharından" (N.Xəzri) - hazır inşa

        Mənim vətənim Azərbaycandır, odlar yurdu, odlar ölkəsi olan bir diyardır, torpağı gözəl, insanları gözəl bir məmləkətdir.
        Mən öz Vətənimi çox sevirəm. Vətənimin bircə qış gününü xarici ölkələrin, dövlətlərin yüz baharına dəyişmərəm. Qürbət cənnət olsa da, mənim şahım vətəndir, Azərbaycandır. Mən özümü onda tapmışam. Vətən mənim ilk və son məhəbbətim, ümidim, şöhrətim, şərəfim, sevincim və vüqarımdır. Vətən mənim səcdəgahım, and yerim, fəxarət dünyamdır. Mən onun torpağından yaranmışam, onun torpağına da qarışacağam. Onsuz mənə həyat, dirilik yoxdur.
        Böyük nağıl ustası Andersenin «Gümüş pul» hekayəsini xatırlayıram:
        Bir məmləkətin pulu xarici ölkəyə səfər edən birinin cibində yad məmləkətə gəlib çıxır. Pul bu ölkədə əldən-ələ keçir, saxta hesab edilir, dəyərsizləşir, heç kimə lazım olmur. Daxılda bir tərəfə atılan pul bu ölkənin xərclənən, istifadə olunan pullarına baxıb ah çəkir. Fikirləşir ki, öz ölkəsində onun dəyəri var idi, o, lazımlı idi, gərəkli idi, ondan istifadə olunurdu, burada isə onu sayan yoxdur, o, heç kimə gərəkli deyil. Yad ölkədə xərclənməyən pul xiffət şəkir, dərdə düşür və nəhayət, bir müddətdən sonra həmin pul hərlənib yenidən öz ölkəsinə qayıdanda dəyərini tapır, özünə qayıdır, xiffətdən azad olur.

Dünyada kitabdan əziz dost yoxdur - hazır inşa

        Mən hesab edirəm ki, kitab hər bir insanın həyatında kifayət qədər böyük yer tutur. Kitablardan nəinki şagird və tələbələr həmçinin, müxtəlif peşə sahibləri və mütəxəssislər istifadə edir. Kitab oxumaq insanların savadlanmasında və bir çox həyatı əhəmiyyətli məsələlərin həllində yardım etdiyini mən çox gözəl anlayıram.
        Dünyada nə baş verdiyini anlamaq üçün biz gərək daha çox kitab oxuyaq. Kitab oxumaq heç zaman boşuna sərf edilmiş vaxt ola bilməz.
        Hələ uşaq vaxtlarından kitablar bizim həyatımıza daxil olurlar. Biz oxuya bilmədiyimiz vaxtlarda bu kitabları bizə valideynlərimiz oxuyurdular. Artıq budur o an, mən əlimdə çanta, onun içində əlifba və riyaziyyat kitabı və mən təntənənəli məktəbə birinci sinifə gedirəm. Və mən müəlliməmin ardınca hərfləri və rəqəmləri təkrar edirəm, yazmağı və hesablamanı öyrənirəm. Indi artıq mən anamdan istəmirəm ki, o, mənə kitab oxusun.
        Mən artıq özüm həm oxumağı, həm hesablamağı bilirəm. Ilahi, dünyada nə qədər də çoxlu maraqlı və mənim oxuya biləcəyim kitablar var.

"Düzlük ən yaxşı siyasətdir" ifadəsi nə deməkdir? - hazır inşa

"Düzlük ən yaxşı siyasətdir" ifadəsi nə deməkdir? - hazır inşa

Həyat ikiliklər üzərində qurulub. Xeyir-şər, doğru-yalan, yaxşı-pis, gündüz-gecə. Bu ikiliklər olmasa həyat inkişaf etməz. Bunlar daim birbirilə mübarizədə olmuş və həmişə xeyir, düzlük, haqq-ədalət qalib gəlmişdir.

İnsan nə qədər saf-təmiz, düz olarsa, o qədər üzü ağ olar, başını uca tutar. «Yalan söz üz qızardar», «Yalan ayaq tutar, amma yeriməz» kimi atalar sözlərini xatırlatmaq yerinə düşər. Yalan söz adamı hörmətdən salar. Doğru, düz adam həmişə qorxu və təşvişdən uzaq olar. Düzdür, doğruluq, düzlük, ədalət həmişə zərbələrə məruz qalmış, əzilmiş, lakin heç vaxt məhv edilməmişdir və edilə də bilməz. Bu siyasətdə də belədir.

Dülgər - hazır inşa

Dülgər - hazır inşa

        Bir dəfə mən dülgər əməyini müşahidə etmişəm, o, həyət evində it üçün taxtadan yuva tikməli idi.
        Dülgər işə başlamamışdan əvvəl bütün lazımi vəsaitləri yanına yığdı. Usta iş masasının üstünə rəndə, çəkic, mismarlar, mişar və metrəni düzdü. O, taxta parçalarına nəzər yetirdi. Onlar yonulmamış idilər. Rəndəni götürərək rəvan hərəkətlərlə taxtaları rəndələməyə başladı. Onun müntəzəm hərəkətləri, sanki rəndənin altında yağlı olduğunu zənnə çəkirdi. Rəndədən çıxan nazik taxta lentləri burularaq halqalanırdı.